قدیم‌ترها توی هر خانه‌ای فضایی بود به نام مطبخ؛ جایی که از حصار خانه جدا بود و معمولا یا گوشه حیاط بود یا زیرپله. آن هم برای استفاده نه یک خانواده که شاید گاهی پنج یا شش خانواده هم باید غذای‌شان را در همان اتاقک نمور می‌پختند.
قدیم‌ترها توی هر خانه‌ای فضایی بود به نام مطبخ؛ جایی که از حصار خانه جدا بود و معمولا یا گوشه حیاط بود یا زیرپله. آن هم برای استفاده نه یک خانواده که شاید گاهی پنج یا شش خانواده هم باید غذای‌شان را در همان اتاقک نمور می‌پختند؛ اتاقی با فضای سیاه‌رنگ که نتیجه دود زغال و هیزم بود. البته دود و دم هیزم‌ها خودش باعث جدایی آشپزخانه از اتاق‌های اصلی اندرونی بود و شاید هم محصور کردن فضای فعالیت خانم خانه. در هر حال امروز داستان به کلی فرق کرده است.
حالا دیگر فضای آشپزخانه مانند سابق نه تنگ و تاریک است و نه دور از چهاردیواری اصلی. همین است که چیدمان آشپزخانه هم به اندازه باقی قسمت‌ها مهم شده؛ حالا آشپزخانه‌ها مشرف به اتاق پذیرایی هستند بدون هیچ دیوار بازدارنده‌ای، خانم‌ها در حصر نیستند و آشپزخانه‌ها یکی از مهم‌ترین قسمت‌های خانه است. پس باید حسابی حواس‌تان به این منطقه حساس باشد. کوچک‌ترین اشتباهی در چیدمان آن ممکن است کل زیبایی خانه را به خطر بیندازد.با ما همراه باشید .
۱- چیدمان مناسب وسایل در آشپزخانه
همیشه در آشپزخانه‌ها جنگ به راه است؛ جنگ بین فضا و ترکیب. هر چه باشد آشپزخانه محل نگهداری وسایل زیادی است که باید با دقت و ظرافت کافی در جای مناسب‌شان قرار بگیرند. اما گاهی داشتن یک آشپزخانه مدرن و امروزی با دکوراسیون خاص، خودش ممکن است فضای زیادی را هدر دهد. این وسط کسی برنده میدان است که بتواند بین فضا و دکوراسیون تعادل برقرار کند؛ اتفاقی که این روزها کمتر به چشم می‌خورد. آشپزخانه‌های امروزی یا به خواست صاحبخانه یک اتاق جادار برای هر نوع وسیله‌ای هستند یا آن‌قدر شیک و مدرنند که اصلا به آشپزخانه شباهتی ندارد.
تقریبا تمام طراحی‌های آشپزخانه‌ها دارای فضای تلف شده است اما با طرح‌ریزی کافی و درست می‌توان این فضا را به کمترین حد ممکن رساند. اگر آشپزخانه کوچک باشد، برای داشتن فضای بیشتر، کابینت‌های بزرگ بالا را می‌توانید بلندتر کنید با طاقچه‌های کناری که با دید خاصی که دارند زیاد بودن فضای‌های ذخیره را بگیرند. بالای یخچال هم همیشه از یاد می‌رود. استفاده نکردن کامل از فضای بالای یخچال، باعث می‌شود یک فضای ذخیره‌سازی برای وسایل بزرگ آشپزخانه یا فصلی از دست برود. بهترین کار این است که در کابینت‌های با قفسه‌بندی‌های خاص جا برای وسایل باز کنید. کابینت‌های ساده بدون دسته‌بندی خاص کمتر از میزان مورد نیاز جا برای چیدن وسایل دارند. یادتان باشد فضاسازی کنید نه انبار!
۲- چسباندن عکس و یادگاری روی در یخچال ممنوع
خاطره‌ها خوب هستند و به یادآوردن هر روزه‌شان بهتر! اما قرار نیست هر جایی که هستیم این خاطره‌ها را هرقدر هم که خوب باشند دنبال خودمان ببریم. دیگر زمان آن روزها گذشته که در یخچال و فریزهای خانه پر می‌شد از عکس‌ها و یادگاری‌های قدیمی. در یخچال نه آلبوم خانوادگی شماست و نه کتابخانه شخصی‌تان. نقاشی پسر چهار ساله‌تان یا دستور غذایی که مادربزرگ با خط خودش برای‌تان نوشته ممکن است هر جایی نصب شود اما نه روی در یخچال خانه به‌خصوص اینکه این عکس‌ها و یادگاری‌ها گاهی تا ماه‌ها و حتی سال‌ها روی در یخچال باقی می‌مانند و آن‌قدر جلوی چشم هستند که دیگر اثر خودشان را روی قلب و ذهن آدم از دست می‌دهند.
چسباندن استیکرهای پیتزافروشی محل یا آژانس که دیگر یک خطای بزرگ است. اگر خیلی حواس‌پرت هستید می‌توانید آنها را به کناره‌های یخچال که دید ندارند، بچسبانید. تا جایی هم که می‌توانید بی‌خیال یادگاری‌های خانوادگی‌تان روی در یخچال شوید. اگر هم نمی‌توانید از آنها دل بکنید حداقل هفته‌ای یک‌بار تصویر جلوی روی‌تان را عوض کنید؛ این‌طوری هم حال شما خوب می‌شود و هم حال فضای آشپزخانه‌تان. این وسط فقط یک نکته باقی است؛ اینکه حتی اگر عکس‌های یادگاری را روی در یخچال می‌چسبانید دیگر از شماره پیتزافروشی محل یا آژانس و. . . صرف‌نظر کنید.
۳- ظروف زیبای خود را به کابینت ها نبرید!
درست است که کابینت‌ها را برای قرار دادن ظرف و ظروف آشپزخانه درست کرده‌اند اما مساله این است که همه بار فضاسازی در آشپزخانه و زیبایی آن را نباید این سازه‌های فلزی یا چوبی برعهده بگیرند. شاید شما از بهترین جنس کابینت با زیباترین رنگ‌ها برای چیدمان آشپزخانه‌تان استفاده کرده باشید اما کابینت‌ها زمانی زیباتر می‌شوند که مکمل‌هایی داشته باشند؛ اجناسی از جنس لوازم مخصوص آشپزخانه. بگذارید ساده‌تر بگوییم. چرا به این فکر نیستید که ظرف‌های سرامیکی رنگی‌تان را جوری در دسترس قرار دهید که هم شما از هر روز دیدن‌شان لذت ببرید و هم مهمانی که در سالن پذیرایی با کنجکاوی به در و دیوار آشپزخانه شما زل زده است.
این روزها دیگر کسی همه فضای آشپزخانه را با کابینت‌های سرتاسری نمی‌پوشاند. طراحان دکوراسیون معمولا بالای گاز یا دیوارهای کناری آشپزخانه طاقچه‌هایی نصب می‌کنند و ظرف‌ها را در دید قرار می‌دهند؛ البته نه به شکل یک جاظرفی یا بوفه. ظرف‌ها نه باید روی هم تلنبار شده باشند و نه خیلی کلاسیک و رسمی باشند؛ البته این کار را زمانی انجام دهید که از خودتان اطمینان دارید و می‌دانید همیشه آدم منظمی هستید و ظرف‌ها را با دقت و ترتیب خودشان روی طاقچه‌ها قرار می‌دهید وگرنه با طراحی طاقچه در آشپزخانه یک انباری دیگر درست نکنید!
۴- طراحی مناسب بخش های آشپزخانه
طراحان دکوراسیون داخلی زمانی که پای‌شان به آشپزخانه می‌رسد، حتما یاد آن قانون طلایی دوران تحصیل می‌افتند؛ قانون مثلث طلایی. به عقیده کارشناسان طراحی هر آشپزخانه‌ای برای خودش یک مثلث طلایی دارد که نباید تحت هیچ شرایطی قاعده آن به هم بخورد. این مثلث با اتصال سینک ظرفشویی، اجاق گاز و یخچال درست می‌شود. درواقع یخچال و سینک ظرفشویی باید در سه راس یک مثلث فرضی در آشپزخانه قرار داده شوند. البته شاید در آشپزخانه‌های کوچک این قانون رعایت نشود اما معمولا در زمان ساخت آشپزخانه‌ها مهندسان معمار حواس‌شان به این نکته هست.
در مثلث طلایی بیشتر فعالیت‌های معمول در آشپزخانه انجام می‌شود و باید آشپزخانه طوری طراحی شود که هیچ وسیله اضافه‌ای در آن قرار نداشته باشد. آشپزخانه هر شکلی که داشته باشد – به شکل L، U یا جزیره‌ای- میانگین فاصله سه منبع مثلث طلایی نباید کمتر از سه متر و بیش از هفت‌و‌نیم باشد. ارتفاع سطح پیشخوان کابینت از زمین باید حدود ۹۰ سانتی‌متر و فاصله افقی از در کابینت تا کابینت روبه‌رو یا هر چیز دیگر حداقل ۷۶ سانتی متر باشد تا فرد به‌راحتی از پیشخوان و کابینت‌ها استفاده کند. اگر به هر دلیلی این اندازه‌ها رعایت نشود در آشپزخانه یا آدم‌ها با هم برخورد می‌کنند یا اینکه کار آشپزی خیلی سخت می‌شود.
۵- به آشپزخانه نور بتابید
دیگر زمان مطبخ‌های زیرپله‌ای قدیمی نمور با آن نور کم و فضای تاریک‌شان گذشته. حالا دیگر باید آشپزخانه‌ها حسابی پرنور باشند تا هم زیبایی رنگ کابینت‌ها بیشتر به چشم بیاید و هم حاصل دست بانوی خانه بیشتر بدرخشد. پس اولین کار در طراحی آشپزخانه اطمینان از نور آن است. هر آشپزخانه‌ای باید تعداد زیادی چراغ سقفی داشته باشد. یک نکته اساسی در آشپزخانه‌های حرفه‌ای این است که هیچ وقت سایه آشپز روی غذایش نیفتد. سرآشپزهای ماهر دنیا هم وقتی آشپزخانه رستورانی را تحویل می‌گیرند اولین دقت‌شان به نور است. نداشتن نور کافی در آشپزخانه مساوی است با خطای دید آشپز و غذایی که رنگ و مزه جالبی ندارد.
پس اگر می‌خواهید مانند یک سرآشپز ماهر در خانه باشید باید اول سراغ نور آشپزخانه بروید. توجه داشته باشید درست در قسمت بالای هر کدام از فضاهای اصلی کارتان در آشپزخانه باید نور مستقیمی داشته باشید؛ بالای گاز، بالای کانتر و حتی بالای سینک ظرفشویی. پرده آشپزخانه را هم دیگر فراموش کنید. در نهایت اگر احساس راحتی ندارید می‌توانید از کرکره‌های بالارونده استفاده کنید. بگذارید نور به آشپزخانه‌تان بتابد.
۶- استفاده از رنگ مناسب در آشپزخانه
حس متفاوت بودن با استفاده از رنگ‌های خاص این روزها در طراحی دکوراسیون زیاد به چشم می‌خورد. کابینت‌هایی یک‌دست سیاه یا با طرح‌های عجیب و غریب و استیکرهای شلوغ حتما زیبا هستند اما باید زیبایی آنها را در محل مناسب خودش پیدا کرد. هیچ‌وقت نمی‌توان رنگ‌ها را بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی آشپزخانه انتخاب کرد. پس وقتی برای انتخاب کابینت‌ها قدم برمی‌دارید بی محابا مجذوب پنل‌های انتخاب رنگ نشوید. قبل از آن توضیحی کوتاه درباره فضای آشپزخانه به فروشنده بدهید. او حتما برای‌تان توضیح می‌دهد رنگ سیاهی که این روزها به کابینت‌ها می‌زنند به درد آشپزخانه‌های کوچک نمی‌خورد یا اینکه برای آشپزخانه‌های بزرگ چقدر می‌تواند رنگ تیره مناسب باشد.
اگر سقف آشپزخانه‌تان کوتاه است باید از کابینت‌هایی با رنگ یک‌دست استفاده کنید یا کابینت‌های سفید که فضا را بزرگ‌تر و پرنورتر نشان می‌دهند. حتی استفاده از روکش‌های کابینت براق مناسب با هر محیطی نیست. پس به جای اینکه شما برای انتخاب کابینت به فروشگاه بروید کارشناس را به خانه بیاورید. او حتما بیشتر از شما می‌داند!
۷- فرش و قالیچه را به آشپزخانه راه ندهید
آشپزخانه را هم مانند یکی از اتاق‌های خانه تصور کنید. این مکان هیچ فرقی از نظر زیبایی با بقیه جاها نباید داشته باشد بنابراین همان‌قدر که به رنگ در و دیوار اتاق‌های خانه توجه دارید باید به این مکان عزیز هم دقت کنید؛ نه کمتر که حتی بیشتر. برای اینکه آشپزخانه‌های امروزی با طراحی خاص‌شان دیگر کم‌کم دارند به قسمتی از سالن پذیرایی تبدیل می‌شوند و نزدیکی این دو قسمت با هم آن‌قدر زیاد است که نمی‌توان برای هر کدام یک طراحی جدا در نظر گرفت. پس به طراحی آشپزخانه بی‌توجه نباشید؛ مثلا چرا هیچ‌وقت به رنگ سقف آشپزخانه دقت نمی‌کنید. آشپزخانه تنها مکان خانه است که غیر از روزهای آخر سال کسی نگاهی به آن نمی‌اندازد.
در حالی که به خاطر همان عنصر نزدیکی به سالن پذیرایی می‌توان با رنگ کردن سقف آشپزخانه زیبایی منزل را دوبرابر کرد. رنگ کردن سقف آشپزخانه با یک رنگ شاد و انتخاب همان رنگ برای جزیره حس خوبی به تمام خانه می‌دهد. حتی برای سطح زمین آشپزخانه هم باید درست تصمیم بگیرید. جنس سطح آشپزخانه باید با جنس باقی سطوح خانه هم‌خوانی داشته باشد. حالا از نظر بافت نشد اما از نظر رنگ، بهتر است رنگ سرامیک‌های آشپزخانه با سرامیک یا لمینیت‌های بیرون یکی باشد. فقط یادتان باشد برای کف آشپزخانه هر انتخابی می‌کنید درست! اما دست از سر قالی و قالیچه‌ها بردارید. دیگر خیلی وقت است که مادربزرگ‌ها هم زیراندازهای آشپزخانه را به زیرزمین برده‌اند!
۸- جزیره به جای میز غذاخوری در آشپزخانه
پیش از اینها همه در آشپزخانه‌های‌شان یک میز غذاخوری کوچک داشتند به‌خصوص آن زمان که آشپزخانه‌ها بزرگ بودند و مانند باقی اتاق‌های خانه چهار دیواری محسوب می‌شدند، نه حالا که دیگر آشپزخانه به سبب حضور جزیره‌ها تا دل هال و پذیرایی هم کشیده شده‌اند و تقریبا هیچ دیوار پوششی خاصی ندارند. الان آشپزخانه‌ها در مقایسه به گذشته فضای کمتری از خانه را اشغال می‌کنند که البته با وجود پیشرفت طراحی‌ها از کارآیی کابینت‌ها و فضاسازی آنها چیزی کم نشده فقط این روزها دیگر آشپزخانه‌ها آن‌قدر بزرگ نیستند که بتوانند همه اعضای خانواده را با هم در خودشان جای دهند. بنابراین گذاشتن یک نیمکت بزرگ یا میزغذاخوری در آشپزخانه نه دیگر باب میل است و نه مناسب با فضا
۹- کابینت ها را تا سقف طراحی کنید .
فقط کافی است چشم‌های‌تان را ببندید و با اصرار به کابینت‌ساز محترم یک جمله را تکرار کنید: «می‌خواهم کابینت‌هایم با سقف هیچ فاصله‌ای نداشته باشند.» هر قدر هم او از سختی کار یا هزینه زیادش گفت، باز هم گوش ندهید حتی ممکن است او برای شما پیشنهاد وسوسه کننده‌ای هم داشته باشد؛ اینکه مانند سابق می‌توانید از بالای کابینت‌ها به عنوان محلی برای قرار دادن وسایل برقی بدون استفاده یا باقی لوازمی که کمتر به آن احتیاج دارید، استفاده کنید. هر وقت شک به سراغ‌تان آمد فقط کافی است نگاهی به کابینت‌های فعلی‌تان بیندازید و بعد با خودتان تکرار کنید که این روزها دیگر کابینت‌ها را کوتاه نمی‌سازند.
کابینت‌های امروزی همه بلند هستند و نزدیک به سقف. اگر هم خیلی نگران بلند شدن کابینت‌ها هستید می‌توانید قسمت‌های بالا را بوفه‌ای شیشه‌ای درست کنید اما اینکه چیزی بالای کابینت‌ها بگذارید واقعا اشتباه بزرگی است؛ مگر اینکه واقعا شی ارزشمندی داشته باشید که بخواهید همه با نشستن در سالن مستقیم به آن خیره شوند وگرنه گذاشتن قابلمه‌های اضافی یا وسایل برقی یا گل‌های مصنوعی بدترین بلایی است که می‌توانید با دست خودتان به سر آشپزخانه عزیزتان بیاورید.
۱۰-جزیره برای هر آشپزخانه ای مناسب نیست
مطابق روز بودن کار خوبی است اما در این تطبیق باید اول از همه به شرایط فیزیکی خانه توجه کرد و بعد به امکان طراحی‌های خاص؛ مثلا در هر آشپزخانه نباید از جزیره‌ها استفاده کرد. درست است که جزیره‌ها این روزها بسیار باب میل هستند و نشانه‌ای از طراحی مدرن آشپزخانه‌ها ولی اگر به قدر کافی برای جا دادن آنها فضا در اختیار نداشته باشید آن وقت آشپزخانه نه فقط مدرن و امروزی نمی‌شود بلکه محل تنگ و باریکی به‌نظر می‌رسد که فقط کار کردن در آن سخت‌تر شده است. جزیره‌ها معمولا فضای زیادی اشغال می‌کنند و انتخاب یک جزیره نامناسب با ابعاد ناجور و حتی بد قرار دادن آن در فضا ممکن است خیلی برای‌تان گران تمام شود.
یک جزیره نامناسب جز شلوغی هیچ فایده‌ای ندارد. جزیره‌هایی که مانع رفت و آمد به سینک، یخچال، اجاق گاز و. . . هستند، یک جور مزاحم به حساب می‌آیند. یک جزیره باید حداقل ۹۰ سانتی‌متر طول و حدود ۴۵ سانتی‌متر عرض داشته باشد. ضمن اینکه جزیره‌ها مناسب آشپزخانه‌هایی با حداقل ۱۸۰ سانتی‌متر عرض و ۳۶۰ سانتی متر طول هستند. اگر آشپزخانه‌تان ابعادی کوچک‌تر از این دارد قید جزیره را بزنید و به همان میز کانتر اکتفا کنید. بماند که این وسط قرار دادن جزیره در جای مناسب هم خودش داستانی است. جزیره‌ها باید حداقل یک متر با کانتر روبه‌رو فاصله داشته باشند.
